1973’te ilk sayısını çıkardığımız YAPI Dergisi bizim çok övündüğümüz bir yayınımızdı. Türkiye’nin en uzun ömürlü ve düzenli süreli yayını olarak yaşamını şimdi de başarıyla sürdürüyor.

Mimar-karikatürist arkadaşımız Deniz Dokgöz’ün derginin 40. yıldönümü için yaptığı “yapı” ağacı.

YAPI dergisinin kökeni, Avrupa’daki benzerleri gibi, “yapı” konusunda bir bilgi merkezi şeklinde kurulmuş olan Yapı-Endüstri Merkezi’ne (YEM) ve 1973 yılına dayanır.

Yapı-Endüstri Merkezi, 1968 yılında kurulmuştu. Etkinliklere, İstanbul-Harbiye’de açılan Daimi Yapı Malzemesi Sergisi ile başlandı. Onu, ilerleyen yıllarda Gezici Sergiler, Kurslar, Konferanslar izledi. 1973’te sıra, düzenli yayın etkinliklerine gelmişti. İşte YAPI dergisi yayın etkinliğinin ilk adımı olacak, onu YAPI Kataloğu ve benzeri yayınlar izleyecekti. YAPI Dergisi’nin 1973 yılında çıkan ilk sayısında, “ÇIKARKEN” başlıklı bir yazımız var (1). Bazı bölümlerini aktaralım:

“Cumhuriyetin ellinci yılını tamamlamak üzere olduğumuz bu günlerde, her alanda son elli yılın muhasebesi ve eleştirileri yapılmaktadır. Bugünkü sonuç ne olursa olsun, elli yılda, ülkemizin görünüşünün büyük ölçüde değişikliğe uğradığı bir gerçektir…”

“… Bugün, ülkemizin son elli yıldaki gelişimine bakarken, bunu yalnız gelişmiş ülkelerdeki ilerlemelerle karşılaştırmak, bizi haksız bir umutsuzluğa götürür. Çünkü her şeye karşın, ülkemizin kendi öz gücündeki gelişme, hiç de azımsanmayacak bir düzeye erişmiştir. Üretim hacmindeki artış, bilim, teknik ve güzel sanatlar alanındaki başarılar, hızla yükselen bir grafiği çizmektedir. Bütün bunlar, taşıdıkları kaçınılmaz çelişkiler ve yanlışlarla da olsa, ülkemizin yarını konusunda bir umut kaynağı olmaktadır.

İşte, her yeni girişim gibi, YAPI dergisinin temelinde de bu umut ve güven bulunmaktadır. Bütün çabamız, ülkemizde her alanda yapılagelen üretimi topluca yansıtmak ve ülkemizin tüm yapısını oluşturan değerleri belirlemek olacaktır. Böyle bir toplamın, sözünü ettiğimiz gelişmeye yeni bakış açıları kazandıracağını beklemek boş bir iyimserlik olmasa gerektir. En geniş kapsamıyla aldığımız YAPI sözcüğü, böyle bir çabanın simgesidir.

YAPI dergisi, yukarıda da belirtildiği gibi, en geniş anlamıyla tüm yapısal sorunları incelemek amacındadır. Bu bakımdan, ağırlık merkezi mimarlık, inşaat, teknik ve endüstri olmak üzere, çeşitli sorunlar, iktisadi konulardan sanat konularına kadar açılan bir yelpazede, bir bütünlük içinde ve elden geldiğince eksiksiz olarak ele alınacaktır.

Hep birlikte başarılı olmak umuduyla.” (1)

YAPI dergisinin çıktığı 1973 yılı Cumhuriyet’in 50. yıldönümünü kutladığımız günlerdi. Şimdi YAPI’nın 50’nci yılını kutlamaya bir yıl kaldı. YAPI dergisi kuruluştaki amaca erişti. Geçen sürede 473 sayıyla kendi alanında, Türkiye’nin en düzenli ve uzun ömürlü süreli yayını niteliğini kazandı. YAPI Dergisi, 50’nci yılı olan 2023’te 500’üncü sayısına yaklaşmanın mutluluğuna erişecektir. Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında, YAPI’nın 50’inci yılını da kutlayacağız.

Öte yandan, Yapı-Endüstri Merkez YEM’e gelince… YEM’in verdiği hizmetler, mimarlık, mühendislik, inşaat ve sanayi çevrelerinde takdir ediliyor ve saygı görüyordu. Sektörden bir derneğin yaptırdığı ankette, “sektörün en güvenilir kuruluşu olarak YEM belirlenmişti. Ne yazık ki doğru ilke ve hedeflerle kurduğumuz YEM artık yok.

Bugün YAPI Dergisi, YEM Yayın, YEM Kitabevi, Yapı Kataloğu, Mimarizm.com, yapi.com.tr gibi etkinliklerin, onları devralan özverili uzman kişiler ve kuruluşlarca başarıyla sürdürülmesi hem tesellimiz, hem gururumuzdur.

YAPI Dergisi daha nice yıllara…

YEM Harbiye’de, 1970’ler                         

YEM Fulya’da, 2008